"Langile arruntak izan arren, antolatzen bagara, Amazon bezalako erraldoi bati aurre egin diezaiokegu"

Kaixo, biltzar honetan parte hartu duzuen guztioi. Nire izena Efraín Hernández da.

Lehenik eta behin, barkamen eske hasi nahi dut; izan ere, ikusten duzuenez, modu birtualean agertzen naiz bideo baten bidez. Une honetan, zuek hau ikusten ari zareten bitartean, ni nire herrian egongo naiz urte askoren ondoren. Beraz, berriro ere, barkamena eskatzen dut, baina uste dut bideo honek zuen artean bere aletxoa ekar dezakeela.

SDRko banatzaile gisa dudan esperientziaz hitz egin nahi dizuet, nahiz eta praktikan beti Amazonetik aritu izan garen lanean. Une batean edo bestean, Amazonen azpikontrata guztiak SDR egon zen egoera berean egon dira edo daude luzaroan. Espero dut hemen landuko duguna erabilgarria izatea eta, batez ere, motibazio gisa balio izatea. Langile arruntak izan arren, bat eginez gero, merkataritzako erraldoi bati aurre egin diezaiokegu eta gizaki garen heinean denok behar ditugun gutxieneko eskubideak eska ditzakegu.

Amazonen egoera eta hasierako erronka

Amazon, denok dakizuen bezala, azpikontraten bidez lan egiten duten langile guztiengandik banandu egiten den saltoki erraldoi bat da, nahiz eta langileen arduradun zuzenak beraiek izan beharko luketen. Hala ere, azpikontratak arduratzen ziren furgonetak, paketeak, ordutegiak eta lanarekin lotutako guztia kudeatzeaz, betiere Amazonen jarraibideei jarraituz.

Nola hasi zen gure borroka

Lau urte eman nituen enpresan lanean. Denbora horretan, askotan lanpostua uzteko gogoa izan nuen lan kargagatik: pakete pila bat, ordu luzeak eta kontrol zehatz eta zorrotza. Gainera, furgonetetako kalteen ordainketa gure poltsikotik egin behar izatea edo bidegabeko deskontuak jasotzea ohikoa zen, 30 eurotik 200 eurora bitartekoak.

Jardunaldi neketsu horiek eta baldintza kaskarrek animorik gabe uzten zaituzte. Puntu batera iristen zara, non lanera joaten zaren soilik behartuta, ez soldataren, ez baldintzen, ezta lankideen arteko giro onaren motibazioagatik. Hala ere, egoera ekonomikoak ez die pertsona askori lanik gabe geratzeko aukerarik ematen.

Orduan hasi nintzen Euskal Herriko sindikatuei buruz entzuten. Hasieran, ez nuen ezer askorik ulertzen gai horiei buruz. Hala ere, egun batean ELA sindikatuan informazio-kontsulta bat eskatzeko hitzordua egitea erabaki nuen. Gure egoera aldatzeko modurik ba ote zegoen jakin nahi nuen.

Nire harridura izan zen arazoa ez zela nik ikusten nuena bakarrik, baizik eta irregulartasun gehiago zeudela. Begiak ireki zizkidatela sentitu nuen. Lan mundua beste era batean ikusten hasi nintzen eta konturatu nintzen nire eskubideak urratuak izan zirela eta nire kontura irabaziak ateratzen ari zirela.

Antolakuntza lanaren hasiera

José Luis Vidalekin izandako lehen bileran, lehen galderetako bat izan zen: "Zer hitzarmen kolektibo duzu?" Nik ez nekien zer zen hitzarmen bat ere. Hortik aurrera, nire lantokian gertatzen ari zena ulertzen hasi nintzen.

Konbentzituta atera nintzen: abusu horiek saihesteko, antolatu egin behar ginela. Nire lanean bilerari buruz hitz egin nuen. Lankide batzuek apatia erakutsi zuten, beste batzuek axolagabekeria, baina interesa erakutsi zuten pertsona batzuk ere bazeuden, Nerea kasu. Bere hitzek indar handia eman zidaten: "Zu sartzen bazara, ni ere sartuko naiz, eta has gaitezen honekin topera."

Lan-batzordearen osaketa eta hizarmenaren hobekuntza

Babes horrekin, ELA sindikatuan afiliatzen hasi ginen pixkanaka. Izena emateko eskaerak eramateko lana hartu nuen, eta lanaldi luzeen ostean lankideekin hitz egiten nuen gure egoera azaltzeko. Esaten nien gauzak ez zeudela ondo, hobeto egon gintezkeela, ez kapritxoz, baizik eta gure eskubidea zelako.

Azkenik, 20 pertsona inguru sindikatuan sartzea lortu genuen. Talde horrekin, enpresaren barruan batzorde bat sortzeko prozesuari ekin genion. Sindikatu ordezkari bihurtu nintzen beste hiru kiderekin batera.

José Luisek gidatuta, guretzat aplikagarria zen hitzarmena aztertu genuen: Gipuzkoako Salgaien Errepide bidezko Garraioaren Hitzarmena. Irregulartasun asko aurkitu genituen, hala nola, gaizki definitutako lanaldiak, igandeetan lan egiteagatiko konpentsaziorik eza edo gaizki ordaindutako baja medikoak.

Enpresarekin bilera batera deitu zen, eta, gure harridurarako, onartu zuten aplikatu beharreko hitzarmena aipatu genuena zela, baina ez zuten aplikatzen. Horrek indarra eman zigun betetzeko eskatzeko, % 36ko soldata-igoerak eta definitutako lanaldiak barne. Azkenik, behin eta berriz esan genionez, lortu genuen enpresa hitzarmenean planteatutako guztia hobetzen hastea, ordura arte bete ez zutena.

Kaleratze kolektiboa eta borroka judiziala

Bi hilabete geroago, inolako abisurik gabe, enpresa itxi eta enplegu-erregulazioko espedientea (ERE) ezarri ziguten. Sindikatu batzordeko kideak elkarrizketa-mahai batera deitu gintuzten ixteko eta gure sinadura eskatzeko, baina uko egin genion. Argia zen: guztiaren atzean Amazon zegoen.

Amazonek ordutegiak, ibilbideak eta geolokalizazioa kudeatzen zituen. Hala ere, ez zen Amazonen ordezkaririk aurkeztu negoziazio-mahaian. Egoera are gehiago korapilatu zen batzordeko kide bati mahai azpiko eskaintza egin ziotenean. Zailtasun horiek gorabehera, borrokari eutsi genion eta auzitegietara jo genuen.

Emaitzak eta ikaskuntzak

Azkenean, epaiketa irabazi genuen. Amazon zigortu egin zuten langileak legez kanpo lagatzeagatik, eta kaleratuak lanera itzultzeko agindu zuten, bai kontratuen subrogazioarekin, bai zuzenean Amazonen enplegatuta.

Horrek aurrekari garrantzitsu bat ezarri zuen, eta gure borrokaren ondorioz, azpikontrata gehiago hasi ziren sindikalki antolatzen.

Esperientzia honek erakutsi zigun posible dela Amazon bezalako erraldoi bati aurre egitea. Langilearen kontura ikaratzen edo irabaziak lortzen saiatu arren, denok dugu eskubidea lan baldintza eta soldata duinak izateko.

Esker onak

Eskerrak eman nahi dizkiet, bereziki, José Luisi, Nereari, ELA sindikatuko taldeari eta nire lankide guztiei, kanoiaren oinean egon baitziren. Zuen laguntzarik gabe, hau ez zen posible izango.

Irakurri Amazonen lortutako garaipen honen argitalpena: SDR-Amazon: Erraldoia belauniko