Etxebizitzaren "Batera" baten inguruko zalantzak (2)
Txetx Etcheverry, Manu Robles Arangiz fundazioko kidea. Entaba aldizkarian argitaratua.
Peio Etcheverry-Aintchartek "Questionnements autour d 'un Batera du logement" izeneko artikuluan hedabide honetan bertan plazaratutako hausnarketa zabaldu nahi nuke hemen. Bertan, Peiok Enbataren orrietan erregularki aipatzen den etxebizitzaren Batera kontzeptuari buruzko zalantza guztiak adierazten ditu.
Ipar Euskal Herriaren existentzia instituzionalaren aldeko borrokan nagusitu zen Batera logika ez dela etxebizitzaren eta lurzoruaren logikara egokitzen defendatzen du, xehetasunez eta bereizkeriaz. Ipar Euskal Herriaren aitorpen instituzionalaren bilaketak zatiketa politiko eta kulturaletatik harago joatea lortu zuen, eta etxebizitzarekin lotutako gaiek zerikusi handiagoa izan zuten eskuin-ezker polarizazio tradizionalarekin. Arrisku handia legoke, gehiegi bildu nahi izateagatik, gure estrategiaren eraginkortasuna bera kaltetzen duten adostasun bigunetan erortzeko.
Eztabaida eta hausnarketa kolektiboa aberasteko asmoz Peiok erabilitako arrazoiketari buruzko zenbait zalantza adierazteko aukera emango dut hemen, uste baitut gure aldeen bategite adiskidetsuak modu argiagoan ikusten lagunduko digula eta Euskal Herriaren interes orokorrari hobeto lagunduko diola.
Zer aliantza-politika etxebizitzaren arloan?
Taktikoki, ezer baino lehen: nola lor dezakegu, Euskal Herriko aglomerazio erkidego honetan (gehienbat eskuineko eta zentroko hautetsiek osatzen duten) egungo higiezinen eta lurraren krisiari erantzuteko, datozen urteetan garaipen zehatzak eskuratzea, horietako batzuekin puntu komunak aurkitzen saiatzen ez bagara? Ez al dugu, hain zuzen ere, Peiok saihestu nahi dituen "asmo adierazpen bakarretara" kondenatzeko arriskua? Bere arrazoiketaren aldeko adibideak kontraesankorra dirudi. Airbnb gisako turismo-ostatuen erabilera aldatzeko erregimenaren erreforma geldiarazten ari diren hautetsiak aipatu ditu. Baina nor aurkitzen dugu zehazki haien artean? Hain zuzen ere, Batera-ren aurkako hautetsiak -ez soilik eskuinekoak-, horietako batzuk lehen lerroan jarri baitziren Euskal Herriko Aglomerazio Komunitatearen sorreraren aurka! Bitartean, beste funtzionario hautetsi batzuk, zentristak barne, presioa egiten ari dira gai honen inguruan neurri eraginkorrak eta berehalakoak har daitezen.
Hortik aurrera, gaiaren muinari buruz: nik uste dut Batera ez zela behin-behineko batasun taktiko soil bat izan, Ipar Euskal Herriaren instituzionalizazio printzipioa abiarazteko zatiketa tradizionalak gainditzea ahalbidetzen zuena. Izan ere, gizarte-dinamika bat zen, zenbait zatiketa eta ikuspegi tradizional gainditzea ahalbidetzen zuena. Ipar Euskal Herriaren onarpen instituzionalaren aldeko borrokak, hain zuzen ere, lurralde honen interes orokorra Frantziako eskuinaren/ezkerraren ohiko rol jokoen eta zatiketen gainetik kokatzen jakin zuten pertsonak bildu eta abiarazi zituen. Praktikak kontzientzia sortzen du, eta praktika horrek zenbait balio, kontzeptu komun eta ideia kolektibo posizio politiko edo ekonomiko konbentzionalen gainetik jarri ditu. Uste dut Batera-ren ekarpen hau guztiz egokia dela herrialdean bizitzeko eta etxebizitza izateko eskubidearen aldeko borrokan. Batzuek, eskuinekoak baina baita ezkerrekoak ere, homo economicus edo techno efficacitus delakoaren arrazoiketari baino ez diote eutsiko etxebizitzari eta lurrari buruzko gai horietan. Beste batzuek uste izango dute Euskal Herriko biztanleek etxean bizitzen eta bizitzen jarraitzeko oinarrizko eskubidea dutela, eta horren alde borrokatzeko prest egongo dira. Eta bat-batean, beren filiazio politikoa gorabehera, prest egongo dira merkatua gainbegiratu eta arautzeko, kudeatu beharrean berau eraldatzeko. Edonola ere, hori egitera adoretu egin nahi zaituztegu, aldez aurretik eskuinaren alderik gogorrenekin bat eginda galdutzat hartu ordez.
Egiaren unea
Abiadura handiko linea berriari buruz EHEk (Euskal Hirigune Elkargoak) egin berri duen bozketak are ur gehiago dakar Baterako errotara. Gehiengo handi batek Akitania Berriko Eskualdeko alderdi sozialistako presidenteak nahi zuen aberrazio horren aurka egin zuen, eta nor aurkitzen dugu onartu zuen gutxiengoaren artean? Gehin bat Bateraren aurkako pertsonak: Claude Olive (LR), Manu Alzuri , Alain Duzert (PCF), Jean-Pierre Laflaquière (LREM), Florence Dupreuilh (PS), Patrick Etchegaray. Hau ez da inondik ere kointzidentzia bat: bere funtsezko software politikoa hor dago sistema politiko eta ekonomikoaren logikak lehenesteko, lurraldearen eta biztanleriaren interesen kaltetan. Eskuina/ezkerra zatiketatik harago doaz, lotsarik gabe, lurraldeak birkokatzeko AHT proiektua defendatzeko CCI, patronala eta Philippe Neys del Medef-ekin batera., eta horrekin garapen zaharkitu, desorekatu eta jasanezina, kosta ahala kostako hazkundea eta abiadura maximoa bultzatzeko. gure balioen eta gizarteen erdigunean mugen zentzua, partekatzea eta birkokatzea giltzarri den une eta mundu honetan egiten dute hori guztia.
Hori egiten dute jakinik LBLren linea berri horren eraikuntzak ondorio zuzena izango duela lurzoruaren eta higiezinen merkatua deskontrolatzea, dagoeneko Euskal Autonomia Erkidegotik kanporatu baitu gazteria eta langile klasearen zati bat. Horien artean, beren buruari "ezkertiar" deitzen dioten pertsonak benetan aliatu fidagarriagoak al dira etxebizitzaren borroka irabazteko Batera-ko ekintzaile batzuk baino?