«Lana eta sindikalismoa XXI. mendean» Nazioarteko Kongresua

Kongresuari buruzko informazio guztia mintegirako espreski sortu den webgunean eguneratuko da: https://congresosindicalismo.wordpress.com/

Modu kapitalistan antolatutako lana tentsio eta kontraesan ugarik zeharkatzen dute, eta langileek erantzun sortzaileak bilatu behar ohi dituzte, bai indibidualak, bai kolektiboak. Gero eta zatituago eta atomizatuagoak diren merkatu globaletan, ere, ekintza sindikalak antolaketa kolektiboa posible dela erakusten du. Oso praktika erabilia da, eta inplikatutako langileak behar ditu, antolamendu-, teknika- eta diskurtso-tresna ugari artikulatu behar baitira arazo politiko, ekonomiko eta sozialei posizio onuragarriago batetik heltzeko.

Hori hala izanda, kezkagarria da sindikalismoak jasotzen duen arreta urria, bai eztabaida publiko eta politikoetan, bai argitaletxe eta esparru akademikoetan. Askotan, anekdota gisa agertzen da, adibidez, greba edo mobilizazio batek eguneroko jarduera eteten duenean, edo patronalarekin bake soziala elkarrekin kudeatzeko akordio makroak sinatzen direnean. Berdin dio sindikatuek lan-dinamiketan duten presentzia handiak edo biltzen eta ordezkatzen duten pertsona kopuru altuak.

Zentzu horretan, ez da kasualitatea lan-munduarekin lotutako gaiei buruzko azterketek, zentzu zabalenean ulertuta, sindikatuen ekimenetik etortzea gehienbat. Azterketa horiek askotan sindikatuen beraien azterketa monografikoan zentratu dira, eta, zoritxarrez, bigarren mailan utzi dira sindikatuek eta ordezkatzen dituzten langileek (langile guztiek, oro har) dituzten problematiken azterketak; bereziki, gutxien antolatuta dauden sektore prekarioenenak.

Arazo horien artean, feminizatutako eta arrazializatutako sektoreetan eta lan informalaren edo autonomoaren eremuan esku hartzeko eta prekarietatea arintzeko zailtasunak nabarmentzen dira. Familia-eremuan egiten den ordaindu gabeko zaintza-lana, bereziki emakumeek egina, gero eta gehiago agertzen da edozein analisi sindikal edo laboraletan kontuan hartu beharreko elementu gisa, jarduera horretan emandako orduen bolumen globalean duen garrantziagatik, eta gizonen eta emakumeen arteko berdintasunezko banaketaren garrantziagatik. Helburua da ekimen sindikalen bidez genero-arrakala murrizten laguntzea, eta ez handitzea. Izan ere, patriarkatuak eta lanaren sexu-banaketak eragindako mendeko posizioak, eta horrek antolatzeko eta ekintza kolektiborako sortzen dituen zailtasunek, pertsona hauek are prekarizatuago egotea dakarte. Horregatik, azterketa kritiko eta inklusiboak garatu behar dira status quo hori eraldatzeko, demokrazia ekonomiko eta politiko handiago baten bidez.

Zehazkiago, dauden beste arazo askoren artean, honako hauek ditugu: soldatak estratifikatzeko eta lan-kontratuak zatitzeko prozesuak; genero-, arraza- edo sexua- menderatze estrategiak erabiltzea langile-klase osoa zatitzeko; enpresen eta jarduera ekonomikoaren gaineko kontrola areagotzen duten industria-alternatibak garatzeko edo proposatzeko saiakerak; ekonomiaren eta, bereziki, industriaren trantsizio ekologiko justua diseinatzeak eta lortzeak planteatzen dituen erronkak; erakundeen arteko, sektoreen arteko eta lurraldeen arteko elkartasuna hainbat eskala geografikotan (tokikoak, eskualdekoak, nazionalak, nazioartekoak, etab.) sustatzearekin lotutako dilemak; negoziazio kolektiboari profesionalki ekiterakoan azaltzen diren erronka ugariak, arlo teknikoan, arlo juridikoan eta antolakuntza arloan; interesak eta demokrazia ekonomikoa artikulatzeko arazoak sindikatuen barruan eta kanpoan; edo lan-prekaritateak eragindako arazo psikosozialak eta laneko jazarpena eta prekarietatea pairatzen duten langileek jasaten duten gizarte-presioa, baina baita enpresen itxierak edo lan-gatazkak ere.

Jarrera kritiko eta eraldatzailetik abiatuta, gai horiei buruzko azterlan eta eztabaida publikorik ezari ekiteko eta konpontzeko asmoz, atsegin handiz gonbidatzen zaituztegu «Lana eta sindikalismoa XXI. mendean» izeneko lehen Nazioarteko Kongresuan parte hartzera. Helburu nagusia akademikoen, militanteen, sindikalisten, feministen, ekologisten eta lan-munduko profesionalen arteko analisirako eta eztabaidarako plataforma bat izatea da, etengabeko eraldaketei ikuspegi kritiko eta praktiko batetik heltzeko. Erakunde eta militantzia-modu desberdinetatik datozen pertsonen arteko elkarrizketaren bidez, ideia, eztabaida, ikerketa eta ekarpen berriak sustatu nahi ditugu, gaur egun praktika sindikala birkontzeptualizatzen, sustatzen eta hobetzen laguntzeko. Horregatik, kritika hausnarketa praktikotik sortzen delako, aniztasun metodologiko eta epistemologikoaren aldeko apustua egiten dugu, akademizismo eta hizkuntza konplexuegiak eta etereoegiak alde batera utzita. Gauzak egiteko modu bakarra ez dagoela uste dugulako, eta asmamena, sormena eta eztabaida amankomunetan parte hartzea beharrezkoak direlako demokrazia ekonomiko eta politiko maila handiagoak sustatzeko. Horrela, hizlariak beren lan akademikoak eta/edo militanteak aurkeztera animatzen ditugu, metodologia desberdinak (azterlan kualitatiboak, kuantitatiboak, konparatiboak edota etnografikoak, besteak beste) eta epistemologia desberdinak (lan-harremanak, historia, soziologia, zientzia politikoa, antropologia, ekonomia edo psikologia) erabiliz.

Biltzar hau Manu Robles Arangiz Fundazioak, Moncho Reboiras Fundazioak, Ipar Hegoa Fundazioak, Grup d ‘estudisek, Salvador Seguí Fundazioak, UPV-EHUko Lan Harremanen eta Gizarte Lanaren Fakultateak eta GEZKI Institutuak elkarrekin egindako ekimen baten emaitza da. Elkarlanerako ahalegin horrek lanaren eta sindikalismoaren eremuko erronka garaikideak ulertzeko eta jorratzeko ahaleginak batzearen garrantzia nabarmentzen du.

Modu zehatzagoan esateko lanaren eta sindikalismoaren munduan interesa duten ikertzaile eta aktibistak gonbidatzen ditugu, honako prozesu hauekin (edo beste batzuekin) zerikusia duten lanak aurkeztera:

• Antolaketa kolektiboa sektore prekarioetan, atomizatuetan, feminizatuetan eta/edo arrazializatuetan;
• Erakunde sindikalen barne-eraldaketa (koadroen eta gaitasun teknikoen garapena, oinarrien prestakuntza, estrategia sindikalari buruzko eztabaidak, laneko ordezkaritza-modu berriak, etab.), aurrez aurre dituzten erronkei erantzun eraginkorragoak emateko;
• Antolamendu- eta estrategia-kontraesanak kideen interesak egituratzerakoan, «justizia-ezpata» (swords of justice) gisa jarduteko;
• Ordaindu gabeko zaintza-lanaren banaketa desberdina gizonen eta emakumeen artean, eta honek langileen aktibazioan eta antolaketa politikoan duen eragina;
• Sektore prekarizatuenen (feminizatuen eta arrazializatuen) antolaketa;
• Ekonomiaren trantsizio ekologikoa eta haren lotura lanaren irudikapen-modu berriekin;
• Lan-gatazka eta greba negoziazio kolektiborako tresna gisa;
• Logistikarekin eta Balio Kate Globaletako lantokien arteko koordinazioarekin lotutako arazoak, eta horiek ahalbidetzen dituzten antolaketa- eta ekintza-aukerak.
• Elkartasun-estrategien eta erakunde arteko eta beste eragile politiko eta sozial batzuekiko aliantzen mugak eta aukerak;
• Elkartasun-estrategien eta maila anitzeko eta lurralde arteko aliantzen mugak eta aukerak;
• Kudeaketa demokratikorako enpresen berreskuratzearekin eta kontrolarekin lotutako arazoak;
• Aliantzak gizarte-mugimenduekin edo gizarte zibileko beste elkarte batzuekin;
• Lana modu anti-kapitalistan eta/edo post-kapitalistan planteatzen duten erakundeen garapena eta dilemak.

Datak

2024ko azaroaren 28a

Lekua

EHUko Gizarte Zientzien Fakultateko ekitaldi-aretoa, Leioa – Bizkaia.

Antolatzaileak

Euskal Herriko Unibertsitatea:

• Lan Harreman eta Gizarte Langintzaren Fakultatea
• GEZKI – Gizarte Ekonomiaren eta Zuzenbide Kooperatiboaren Institutua

Sindikatuak:

• Manu Robles-Arangiz Fundazioa (ELA sindikatua, Euskal Herria)
• Salvador Seguí Fundazioa (CGT sindikatua, Espainia)
• Ipar Hegoa Fundazioa (LAB sindikatua, Euskal Herria)
• Moncho Reboiras Fundazioa (CIG sindikatua, Galiza)
• Grup d ‘estudis (La Intersindical sindikatua, Països Catalans)

Batzorde Zientifikoa

Aleman, Eliana (Nafarroako Unibertsitate Publikoa)

Bailey, David (Birminghamgo Unibertsitatea, Erresuma Batua)

Clua-Losada, Monica (Texas Rio Grandeko Unibertsitatea, Estatu Batuak),

Collombat, Thomas (Université du Québec en Outaouais, Kanada)

Vicente, Andrea (Euskal Herriko Unibertsitatea)

Dufour, Christian (École nationale d ‘administration publique, Kanada)

Fernández-Rodríguez, Carlos .Jesus (Madrilgo Unibertsitate Autonomoa)

Hege, Adelheid (Institut de Recherches Economiques et Sociales, Frantzia)

Diéguez Cequiel, Uxío Breogán (A Coruñako unibertsitatea)

Jodar, Pere (Pompeu Fabra Unibertsitatea)

Köhler, Holm-Detlev (Oviedoko Unibertsitatea)

Las Heras, Jon (Euskal Herriko Unibertsitatea)

López-Andreu, Martí (Newcastle University, Erresuma Batua)

Martínez-Lucio, Miguel (University of Manchester, Erresuma Batua)

Paz-Antolín, María José (Madrilgo Unibertsitate Konplutentsea)

Roca, Beltrán (Cádizko Unibertsitatea)

Ruiz-Galvez, María Eugenia (Madrilgo Unibertsitate Konplutentsea)

Varela, Paula (Buenos Airesko Unibertsitatea, Argentina)

Vega García, Rubén (Oviedoko Unibertsitatea)

Wilhelmi Casanova, Gonzalo (Fundación Salvador Seguí)

Yates, Edward (University of Sheffield, Erresuma Batua)

Zuloaga, Lohitzune (Nafarroako Unibertsitate Publikoa)

Lan Harremanak

Lan Harremanak/Revista de Relaciones Laborales (https://ojs.ehu.eus/index.php/Lan_Harremanak) aldizkariaren edizio berezi batean parte hartzeko aukera egongo da. Hizlariek artikulu labur bat (3.000 – 4.000 hitzekoa) aurkezteko aukera izango dute, kontseilu editorialak baloratu dezan, eta onartuz gero, beste ponentzia batzuekin batera zenbaki berezi batean argitaratuko da.