Enpresen interesak defendatu eta sindikatuak gutxiesteko marko ideologikoa hedatzeko Fabrika

Nire aurkezpenaren izenburua «Zorigaitzaren fabrika. Kultura-eraldaketarako enpresa-ekimenei buruzko gogoetak» da. Bertan, ADEGI Gipuzkoako patronalaren ekimen baten berri ematen saiatuko naiz. Ekimen hori, jarraian azalduko dizuedan Enpresa Kultura Berria izeneko programa zabalago baten barruan kokatzen da.

Enpresa Kultura Berria: testuingurua eta helburuak

Gaur egungo kudeaketa neoliberalaren testuinguruan, enpresek borroka handia dute erakundeen eraldaketa kulturala deituko genukeenaren alde. Eraldaketa horren helburu nagusia da enpresen balioak langileen balioekin lerrokatzea eta, horrela, langileen konpromisoa eta dedikazioa bultzatzea.

Gaur egungo gerentzia-diskurtsoan, enpresak bere burua hazkunde pertsonalerako espazio gisa aurkezten du, eta langileei poztasun handiak eta zoriontasuna emateko gai den kultura sortzea helburu du. Nik aurkezpen honetan kontatuko dudana, ekimen horietako bat da. Ekimen hori, zehazki, Fabrika deitu dutena da.

Fabrika, programa zabalago baten barruan kokatzen da, hau da, Enpresa Kultura Berriaren barruan. Kultura berri honen ideia da Euskal Herriko enpresetan ezarri beharko litzatekeen harreman-mota berria sustatzea, enplegatzaileen eta langileen artean. Sindikatuek antolatutako interes-desberdintasunen ondorioz sortzen diren gatazka tradizionalek proiektu partekatu berri bati bide eman behar diote, konfiantzan oinarrituta.

ADEGiren ikuspegia eta traineruaren metafora

ADEGIren Enpresa Kultura Berriaren proposamenak erakundea traineru gisa ulertu nahi du: pertsona guztiek norabide berean elkarrekin arraun egingo luketen proiektu komun gisa. Kultura hori ADEGIk duela hamarkada bat sustatu zuen, eta 2014tik gaur egunera arte, enpresen barruan harmonia berri bat sortzera bideratutako tresna moduan aurkeztu dute.

Harmonia hori AEBetako gerentzia-diskurtsoetan inspiratutako printzipioetan oinarritzen da:

• Ingurune inspiratzailea sortzea, konfiantza garatzeko.
• Langileen ongizatea bultzatzea.
• Komunikazio eraginkorra eta partaidetza sustatzea.
• Pertsonak erakundeen beharretara egokitzea.
• Lidergo bideratzaile-eraldatzailea garatzea.

Gerentzialismo berria eta helburu ideologikoak

Gerentzialismo berria gaur egungo enpresetan nagusi diren kudeaketa-ideien multzoa da. Helburua erakundeak berrantolatzea eta egokitzea da, lehiakortasuna eta aldaketetara moldatzeko gaitasuna areagotzeko. Ideia hauek sustatzen dira:

• Malgutasuna eta askatasuna.
• Langileen konpromisoa.
• Lidergo karismatikoaren aldeko apustua.

• Berrikuntza eta sormena.

Horrela, enpresen eta langileen rola birdefinitu nahi dute, langileak enpresen interesetara moldatuz.

Fabrika: erakunde eredu berriaren adibidea

Fabrika Euskal Autonomia Erkidegoko hainbat enpresari zuzendutako ekimena da. Helburua da enpresen kulturaren bilakaera ahalbidetzea, eraginkortasuna, afektibitatea eta moldagarritasuna handitzeko.

Ekimen honetan gai desberdinak uztartzen dira: eraginkortasuna, emozioen kudeaketa eta moldagarritasuna, besteak beste. Hori guztia langileen konpromiso itsua sustatzera bideratzen da, emozioen kudeaketa trebetasunak garatuz, langileak enpresaren barruan "zoriontsu" izan daitezen.

Gainera, Fabrikak programa bereziak eskaintzen dizkie ikastetxeetako profesional, irakasle, ikasle eta administrazio publikoetako langileei. Helburua da enpresa-balioak txikitatik barneratzea eta balio natural gisa hartzea.

Ondorioak eta arriskuak

Ekimen hauek guztiek erakundeen barruko kultura aldatzea eta barneko arazo guztiak sindikatuen edo kanpoko eragileen parte-hartzerik gabe konpontzea bilatzen dute. ADEGIren proposamena, itxuraz berritzailea dirudien arren, AEBetako ereduan oinarritutako kopia bat da, eta horren aurpegi ezkutua autoesplotazio-prozesuak eta bidegabekeria-egoerak dira. Eredu horien enpresei begiratzea besterik ez dago: Elon Musk-en enpresak, Amazon bezalako enpresak eta abarrek lan egiteko kultura toxikoak sustatzen dituzte, lan egiteko leku txarrenetako batzuk bihurtuz. Gainera, planeta osoan antisindikalismo erradikalenak dituzten enpresetako batzuk dira.

Irakurri gaiari buruzko Carlos J. Fernandezen argitalpen hau: Lan-harremanak desegiteko enpresa-estrategiak