Alternatiben sarea josten
Unai Oñederra, Manu Robles-Arangiz Institutua
BBVAk eta Banco Santanderrek onartzen dute Fiare. Are, batzuk diote mesede egiten diela. Monsantori hiriko baratzak eta kontsumo taldeak bost axola. Kooperatibak sistema kapitalistak erraz integratzen ditu bere merkatuaren lehiakortasunean. Ingalaterran, kapitalismo finantzieroaren erresuma, transition town-ak onartzen eta txalotzen dira, City-ko burtsetan berdin berdin aberasten jarraitzen baitute betikoek. Ez, hemen zerbait aldatu nahi bada, boterean daudenen interesen kontra joan behar dugu, eta hori indarraz eta borrokaz baizik ezin da lortu.
Nola biltzen da indar gehiago, jaun eta jabe diren komunikabide indartsuenen lanari buelta emango dion borroka ideologikoaren bidez, ala jendea erakarriko duen proiektu zehatzen bidez?
Eta hala da. Baina gauza da, borroka hori irabazteko indarra behar dela. Gakoa, beraz, indarrak biltzean datza. Eta nola biltzen da indar gehiago, jaun eta jabe diren komunikabide indartsuenen lanari buelta emango dion borroka ideologikoaren bidez, ala jendea erakarriko duen proiektu zehatzen bidez? Bien arteko zerbait izango da seguruenik. Baina hemen, proiektu alternatibo zehatzen alde funtsezko batez hitz egin nahi dut.
Lehen aipatu ditudan alternatiba txiki horietan jendea murgiltzen joan daiteke. Proiektu zehatzak dira, non jendeak beraietan parte hartuz sistema kapitalistak ezartzen duen logikatik kanpo gauzatxoak egin daitezkeela bizi duen. Bizi esan dut, eta nahita gainera, alternatiba hauetan parte hartzen dutenek esperimentatu egiten baitute jokatzeko beste era onuragarri bat, kapitalismoak eskaintzen diona baino gehiago gustatzen zaiena. Batzuk diote hori nartzisismoa dela, hori egiten dutenak beraiek gustura gelditzeko egiten dutela, baina ez dutela gizartea eraldatzen. Komunitate edo uharte isolatuak sortzen dituztela amish-en antzera.
Hala bizi den kolektiboa ausartuko al da, izango al du konbikzio nahikorik, kapitalari haginkada emateko?
Gauza da proiektu horiek ilusioa pizten dutela, motibatu egiten dutela, eta hori oso kutsakorra da. Alternatiba txikiak zabaltzen joango dira, handitzen, batez ere beharrak handitzen ari diren honetan administrazioek geroz eta gutxiago egiten dutenean. Erronka da sortzen diren alternatiba desberdin isolatu horiek saretzea. Sare alternatibo, koherente, solidario bat josten joatea da kontua. Sare hori handitzen doan heinean, geroz eta jende gehiagok beste bizitzeko modu bat esperimentatzen duen heinean, iritsi daiteke momentu bat, sare alternatibo horrek kapitalaren interesak ikutuko dituena. Kapitalak hori ez du onartuko eta gogor erasotuko du. Gogor erasotzen dabil. Baina, pentsa: zuk ondoko baserritarari erosten dizkiozu produktu ekologikoak, aurrezkiak banku etikoan dituzu, energia irabazi asmorik gabeko kooperatiba garbi batetatik eskuratzen duzu, erosketak baldintza sozioekologiko batzuk betetzen dituzten ekonomia solidarioko kooperatibatan egiten dituzu… Gustura bizi zara. Eta bapatean kapitalak ez dizu hori egiten uzten. Izango al zara gai erasoari aurre egiteko? Hala bizi den kolektiboa ausartuko al da, izango al du konbikzio nahikorik, kapitalari haginkada emateko? Ez dakit, baina iruditzen zait ideia abstraktu hutsengatik baino, aukera handiagoa dagoela kolektibo batek borroka egitea esperimentatu duen bizimodu onuragarri batengatik.
Igande honetan Baionan ospatuko den #alternatiba2013-ren asmoa hori da: dauden alternatiba desberdinak elkarrekin jarri, harremanak egin, elkar ezagutu… Kapitalismoarekiko sare alternatiboa ehuntzen hasteko lehen urratsa izan daiteke. Gauza asko gaizki doaz, bai, baina badabil zerbait mugitzen behetik, ari dira gauzak sortzen. Eta itxaropen handiena: herri hau izango da guk egiten duguna. Igandean Baionan ikusiko gara!